Stichting Veldleeuwerik staat al geruime tijd in het teken van verandering. De huidige structuur en het verdienmodel sluiten niet meer aan op de veranderende manier waarop de keten, sector, maatschappij en overheid tot verduurzaming willen komen in de landbouw. Al eerder scherpte de stichting haar ambitie aan en definieerde ze meetbare indicatoren om de positie en impact van Veldleeuwerik concreet te maken. Het afgelopen jaar is er zeer actief gezocht naar mogelijkheden om het voortbestaan van de huidige werkwijze van Veldleeuwerik te waarborgen. Hierbij stonden de onafhankelijkheid en de belangen van de telers voorop. Helaas hebben deze pogingen niet voldoende resultaat opgeleverd, zodat het financieel niet meer verantwoord is om het huidige Veldleeuwerik volgend jaar te continueren. Daarom is besloten om de activiteiten van Veldleeuwerik per 1 januari 2020 te stoppen.

Stoppen vanuit kracht

Nog nooit was Veldleeuwerik relevanter. De stichting is inhoudelijk prominent in beeld bij de overheid, en de Veldleeuwerik thema’s zijn maatschappelijk actueler dan ooit. Het belang van het praktijknetwerk leeft dan ook meer dan ooit bij ministeries, onderzoeksinstellingen en sectorpartners. Echter, het voortbestaan is niet vanzelfsprekend. De huidige systematiek en ketenaanpak leiden niet tot financiële meerwaarde van duurzaam geproduceerd voedsel. Het aantal deelnemende bedrijven neemt af, en daarmee ook de baten van de stichting. Het einde van de huidige werkwijze van Veldleeuwerik is daarom een onontkoombare conclusie. En omdat Veldleeuwerik het niet verdient om stilletjes uit te doven, stoppen ze eind dit jaar.

Trots op bijna 18 jaar Veldleeuwerik

Al bijna 18 jaar wijden Veldleeuwerik telers zich met veel vakmanschap, passie en boerenwijsheid aan een zo duurzaam mogelijke manier van voedsel produceren. Daardoor heeft Veldleeuwerik een belangrijke rol in de realisatie en vertaling van het begrip duurzaamheid in de landbouw. De gezamenlijke inzet binnen Veldleeuwerik is van grote betekenis geweest voor vele visies en plannen die de laatste jaren zijn ontwikkeld, of het nu gaat over klimaat, biodiversiteit, bodem, waterkwaliteit, plantgezondheid of economische duurzaamheid. Daar mogen we samen buitengewoon trots op zijn.

Broedplaats Odoorn

Ons bedrijf heeft zich in 2010 aangemeld bij Veldleeuwerik. Sinds 2015 zijn we Broedplaats (het voorbeeld en demonstratiebedrijf) van de stichting. De afgelopen jaren hebben we duizenden mensen op ons bedrijf mogen ontvangen. We hebben verteld waar de stichting voor staat en hoe we als moderne akkerbouw werken aan duurzaamheid. Dat deden we met concrete voorbeelden. Dit was voor de aanwezigen zeer leerzaam en leidde tot nuttige en interessante discussies. Een breed scala aan bezoekers was te gast: van Kamerleden tot schoolkinderen, van studiegroepen tot politieke partijen en alles wat daar tussen in zat. We hebben meerdere grote bijeenkomsten georganiseerd. Zoals een velddemo met machines voor het inwerken van groenbemesters. Een grote open dag tijdens de week van de akkerbouw. En een thema middag Boer-Bij-Burger over biodiversiteit.  Allemaal geslaagde events. We betreuren het dan ook zeer dat Veldleeuwerik stopt. Na 2020 gaan wij gewoon door met ons bedrijf. We zijn dan formeel geen Broedplaats meer. Toch zullen we graag mensen blijven ontvangen om te laten zien wat ons als akkerbouw dagelijks bezig houdt. U bent en blijft welkom.

Woensdag 15 mei bracht een delegatie van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit een bezoek aan Drenthe. Dit na aanleiding van een stakeholders bijeenkomst van Stichting Veldleeuwerik eerder dit jaar. Daar gaf iemand van het ministerie een inleiding over oa kringlooplandbouw. Daarin kwamen meerdere voorbeelden naar voren die we al lange tijd toepassen. Om een beeld van de praktijk te kunnen geven heb ik de mensen van het ministerie uitgenodigd op ons bedrijf en deze werd positief ontvangen. Afgelopen woensdag was het zover en verwelkomden  we maar liefst 13 personen.

Om de bezoekers niet voor een halve dag naar het (verre) noorden te laten komen zijn we de ochtend naar een belangrijke speler in de regio geweest. We bezochten het kweekbedrijf van Averis Seeds in Valthermond. Deze honderd procent dochter van onze coöperatie Avebe houdt zich bezig met het kweken van nieuwe aardappel rassen voor de zetmeelindustrie en het vermarkten van pootgoed. De groep kreeg eerst een inleiding over de strategie van Avebe en allerlei actuele zaken. Vervolgens kregen we een korte rondleiding door de kassen en kwam het kweekwerk aan de orde.

De lunch werd in Odoorn, in onze vergaderzaal, genuttigd. Waarna ik een inleiding mocht houden over verschillende onderwerpen waar we mee bezig zijn op ons landbouwbedrijf. Duurzame akkerbouw volgens de methodiek van Veldleeuwerik werd belicht, waarna meerdere praktijk voorbeelden aan de orde kwamen. We hebben gesproken over biodiversiteit, precisie landbouw en energie. Maar ook is de te lage bemestingsnormen zijn aangestipt. Aansluitend maakten we een rondje over het bedrijf. En hebben we bij het proefveld met een biologische fungicide gekeken. Wat mij betreft een geslaagde dag.

Op dinsdagmiddag 17 juli bracht het Groen Links Tweede Kamerlid Laura Bromet een bezoek aan ons akkerbouwbedrijf. Op Twitter gaf het kamerlid aan graag eens de boer op te gaan. In overleg met de gemeentelijke fractie van Groen Links is Bromet uitgenodigd in Odoorn. Samen met nog twee collega Veldleeuwerik telers Roelof Tuin en Ger Evenhuis, Pieter de Groot en Bjon Hanssen van de fractie GL Borger-Odoorn gingen we het gesprek aan met dit frisse gezicht in de kamer. Na een korte voorstellingsronde werd aan de hand van een presentatie gediscussieerd over actuele zaken waar de landbouw mee te maken heeft. Uiteraard is de systematiek van de Stichting Veldleeuwerik besproken. Daarnaast kwamen oa biodiversiteit en natuur, bodem, de steeds kleiner wordende kloof tussen biologische- en gangbare landbouw, natuurbeheer en zonne-energie aan de orde. Bromet gaf aan dat Groen Links landelijk wil werken naar een “stip aan de horizon”  qua agrarisch beleid. De systematiek van Stichting Veldleeuwerik zou daar maar zo in kunnen passen. Al met al een heel open en plezierige bijeenkomst.