Energieopslag

Jan Reinier de Jong uit het Drentse Odoorn is met het project "Energieopslag op het Boerenbedrijf" de eerste boer in Nederland die zonne-energie opslaat in een accu die bestaat uit een zeecontainer vol met lithiumion-batterijen.

Zeecontainer
Sinds najaar 2015 staat een zes meter lange zeecontainer met daarin 126 lithiumion-batterijcellen op het bedrijf van De Jong. Deze accu slaat de elektriciteit op die afkomstig is van de zonnepanelen. Met de installatie is De Jong de eerste agrariër die zonne-energie in een accu opslaat. In dit project werkt hij samen met zonnepanelenleverancier GroenLeven uit Heerenveen, accubouwer Ateps Nederland bv, aardappel bewaarspecialist Agrovent die de aardappelbewaarcomputer leverde en aanpaste voor dit project en it-bedrijf Jules Energy/Gigawatts dat de slimme software voor de aan- en verkoop stroom ontwikkelde. Voor het project heeft De Jong in december 2015 een bedrag van 2.500 euro ontvangen uit het Innovatiefonds voor telers.

Lithiumion-batterij
Via landbouworganisatie LTO Noord kwam De Jong met Jules Energy in contact. Samen met Rob van Leeuwen van Jules werd een projectplan gemaakt. Na het bespreken van de mogelijkheden voor energieopslag bleek een lithiumion-batterij de beste keuze te zijn, die zeer snel is op te laden. Bij zonnig weer is de accu met een capaciteit van 294 kilowattuur al in een uur vol. De Jong levert de stroom zodra de prijs hoog is. De stroom een uur opslaan, kan een verschil geven van 4 of 10 cent per kWh. Op piekmomenten kan de prijs 55 cent per kWh zijn. Ook negatieve prijzen tot min 30 cent komen voor. Dit zijn momenten om in te kopen en tijdelijk op te slaan in de accu.

Slimme software
Met het systeem van zonnepanelen en energieopslag kan De Jong inspelen op overcapaciteit op het landelijke energienet; met de accu kan hij van waarde zijn bij de onbalans in de markt. En stel dat dit principe op grote schaal plaatsvindt, hoeven kolencentrales minder te draaien bij piekmomenten in de behoefte. De accu’s kunnen dan ‘uit voorraad’ leveren. De Jong: ‘Ik kan met mijn accu de keuze maken uit leveren aan de markt, of het gebruiken voor bijvoorbeeld mijn aardappelbewaring.  Dankzij de slimme software profiteer ik van de meest gunstige prijzen in aan- en verkoop van de stroom.’ Sinds 2017 doet het bedrijf met een deel van de accu mee aan “primaire reserve/FCR”. ( FCR= Frequency Containment Reserve dit is de ENTSO-e term voor primaire reserve, het product dat door TenneT wordt ingezet ten behoeve van het handhaven van onze netfrequentie van 50 Hz.) Daarnaast onderzoekt het bedrijf verschillende mogelijkheden om de accu rendabel te maken op de verschillende energiemarkten.

Investering
De investering van zo’n zes ton, voor de uitbreiding van de zonnepanelen, de accu, testen en overige werkzaamheden is stevig, meldt De Jong. Gezien het te verwachten rendement verwacht de akkerbouwer dat dit concept bij een stabiel resultaat meer in trek komt. En de kosten zullen bij een volgend project lager uitvallen. ‘Iedereen met een geschikt dak en financiële ingangen zou hier mee kunnen beginnen. Grote accu’s zijn volgens mij op termijn zeker haalbaar.  Zijn opslag capaciteit is 294 kWh en verhoudt zich goed tot het zonnesysteem van 310 kWp (1057 panelen). De Jong wil met zijn project ook een statement maken: ‘Als onze verwachtingen uitkomen, kun je zonder subsidie op grotere schaal duurzame energie produceren.’